Bezdech senny, inaczej zwany obturacyjnym bezdechem sennym (OSA – obstructive sleep apnea), to schorzenie, które coraz częściej dotyka ludzi na całym świecie. Jest to poważne zaburzenie oddychania, cechujące się chwilowym i odwracalnym zatrzymaniem przepływu powietrza w drogach oddechowych podczas snu. Jak wskazują badania, przyczyny tego schorzenia są złożone i rzadko sprowadzają się do pojedynczego czynnika.
Istotnym czynnikiem, który zwiększa ryzyko wystąpienie bezdechu sennego jest nadwaga. Nadmiar tkanki tłuszczowej gromadzący się wokół gardła może prowadzić do ucisku na drogi oddechowe, powodując ich zwężenie lub w ekstremalnych przypadkach całkowite zablokowanie. To z kolei skutkuje przerwami w oddychaniu podczas snu i może prowadzić do bezdechu sennego.
Wiek jest również istotnym czynnikiem ryzyka. Bezdech senny częściej występuje u osób starszych, ponieważ mięśnie gardła osłabiają się wraz z wiekiem. Mięśnie te odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu drożności dróg oddechowych podczas snu.
Skłonność do bezdechu sennego jest również dziedziczna, co oznacza, że ma podłoże genetyczne. Osoby, których członkowie rodziny cierpieli na bezdech senny, są bardziej narażone na rozwinięcie tego zaburzenia. Dziedziczenie może obejmować zarówno cechy fizjologiczne, takie jak anatomiczna struktura dróg oddechowych, jak i genetyczne predyspozycje do otyłości czy zaburzeń oddychania.
Dodatkowo, palenie papierosów może negatywnie wpływać na błony śluzowe dróg oddechowych, wywołując stan zapalny i powodując obrzęk. Skutkuje to zwężeniem dróg oddechowych, co znacząco utrudnia swobodny przepływ powietrza i zwiększa ryzyko wystąpienia bezdechu sennego.
Bezdech senny wywołuje różnorodne konsekwencje, a jednym z głównych efektów tego schorzenia są różnego rodzaju zaburzenia snu. Osoby z obturacyjnym bezdechem sennym często doświadczają uciążliwego chrapania, które jest przerywane nagłymi przebudzeniami mającymi na celu przywrócenie normalnego oddychania. To zakłócenie struktury snu może prowadzić do uczucia zmęczenia i senności w ciągu dnia.
Ponadto, bezdech senny negatywnie wpływa na układ sercowo-naczyniowy. Osoby dotknięte tym schorzeniem są bardziej podatne na rozwój nadciśnienia tętniczego, co z kolei może prowadzić do poważniejszych schorzeń sercowo-naczyniowych, takich jak choroba wieńcowa, zawał serca, a nawet udar mózgu. Niedotlenienie organizmu spowodowane przerwami w oddychaniu podczas snu może również sprzyjać powstawaniu zakrzepów, co stanowi potencjalne zagrożenie.
Efekty bezdechu sennego mogą obejmować również aspekty psychologiczne. Osoby z obturacyjnym bezdechem sennym mogą doświadczać zmian nastroju, takich jak drażliwość, apatia, lęki czy depresja. Zaburzenia snu i stałe uczucie zmęczenia mogą wpływać na ogólny nastrój i zdolność radzenia sobie ze stresem, co z kolei negatywnie wpływa na zdrowie psychiczne.
Istnieje kilka sposobów radzenia sobie z obturacyjnym bezdechem sennym:
